Oksijen satürasyonu (kandaki oksijen doygunluğu), oksijen doygunluğuna ulaşmış hemoglobin miktarı demektir ve Oksijen satürasyonu seviyesi sağlıklı bir insanda %95 ile %100 arasındadır. Oksijen doygunluğu düzeyleri hastaya takılan bir cihaz aracılığıyla tıp uzmanları tarafından tespit edilebilir. Oksijen satürasyonunu ölçen bu cihaza Pulse oksimetre denir ve pulse oksimetre cihazları, Beer-Lambert yasasına göre çalışmaktadır. Oksimetre, 660-940 nm dalga boyunda olan ışığın absorbsiyonu ilkesine göre kanın oksijene doygunluğunu ölçer. Ölçüm için hastanın başına, kulak memesine, parmak ucuna ya da ayak parmaklarına ışıklı bir sensör yerleştirilir. Bu sensör sayesinde kandaki oksijen miktarı hakkında bilgi edinilir.
Düşük Satürasyon Nedir?
Oksijen seviyesinin %90’ın altına düşmesi genellikle anormal bir durumdur ve bu nedenle endişeye sebep olur. Oksijen doygunluk seviyesindeki azalış desatürasyon olarak isimlendirilir. Düşük satürasyonun birçok sebebi vardır.
Kanınızdaki oksijen seviyesi fazla düştüğünde nefes darlığı ortaya çıkar. Bu durum hipoksemi denilen bir soruna sebep olur.
Düşük Oksijen Satürasyonunun Nedenleri
1- Hava Kanalı Tıkanıklığı: Kişinin solunum yollarının kısmen ya da tamamen tıkanmasından kaynaklanır. Bu tıkanma, yabancı bir maddenin kanalları tıkaması, alerjik reaksiyon, enfeksiyon, anatomik bozukluk ya da travma sebebiyle ortaya çıkıyor olabilir. Uyku apnesi sebebiyle kandaki oksijen seviyesi düşebilir. Uyku sırasında nefes periyodik olarak durur ve tekrar başlar. Kişi kısa süreliğine nefes almayı kestiğinden vücuda daha az oksijen alınır ve kanda oksijen satürasyonu azalır. Koah Hastalığı (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) da düşük satürasyona sebep olabilir.
2- İnce Hava: Yüksek rakımda(genelde 3000 metrenin üzeri) kişinin kan satürasyonunda düşüş olabilir.
3- Anemi: Bireyin kanında dokulara yeterli oksijeni taşıyacak alyuvarın olmamasından kaynaklanan medikal bir durumdur. Bu durum kanda oksijen seviyesinin düşmesine ve kişinin kendini yorgun hissetmesine neden olur.
4- Amfizem: Ciğerlerdeki hava keseciklerinin sistematik şekilde yok olup, bu keselerdeki oksijen ve karbondioksit değişimin zorlaşması durumudur. Bu durumlarda kandaki oksijen satürasyon seviyesinde azalma görülür.
5- Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu: Ciğerlerdeki esnek hava kesecikleri olan alveollerde sıvı birikmesi olduğunda meydana gelen bir sendromdur. Bu sıvı birikmesi kandaki oksijen seviyesinde azalmaya neden olur.
6- Anestezik ve uyuşturucu ilaçlar: Anestezik bazı ilaçlar ve uyuşturucular kandaki oksijen satürasyonu düzeyinde azalmaya neden olur.
Düşük Oksijen Satürasyonu Belirtileri
Düşük oksijen satürasyonuna eşlik edebilecek bazı belirtiler vardır ve şu şekildedir:
1- Nefes Darlığı: Bu, düşük oksijen satürasyonunun karakteristik ve genel belirtisidir. Çoğunlukla aniden gerçekleşir, yoğun ve baskılı olur. Kişi solunumunun kendisine yetmediğini hisseder.
2- Siyanoz: Bu büyük ihtimalle oksijen doygunluğundaki düşüşün en bilinen ve ayırt edici belirtisidir. Siyanoz vücuttaki derinin ya da mukoza zarlarının mavimsi bir renge dönüşmesi anlamına gelen fiziksel bir belirtidir. Vücut dokusuna daha az oksijenin ulaşması sebebiyle oluşur. Bu mavimsi renk el ve ayak tırnak yatakları yanı sıra dudak ve dil üzerinde daha belirgindir.
3- Aşırı Yorgunluk ve Halsizlik Hissi: Enerjinin tamamen tükendiğini hissetme şeklinde gerçekleşir. Kişi çoğunlukla günlük aktivitelerini gerçekleştirmek yerine yatakta kalmayı tercih eder.
4- Zihin Bulanıklığı: Satürasyonu düşük olan kişi zihinsel karışıklık ve el becerilerinde azalma durumu yaşayacaktır. Kanda oksijen azlığı olduğundan beyne ulaşan kanda da daha az oksijen mevcut olacak ve bu nedenle zihinsel yavaşlamalar olacaktır.
5- Baş Ağrısı: Kanda oksijen doygunluğunun düşmesi şiddetli baş ağrılarına neden olabilir.
