Güneş Sistemi
Güneş ve onun çevresinde belirli yörüngelerde hareket eden gezegenler, uydular ve kuyruklu yıldızların oluşturduğu topluluğa Güneş Sistemi denir.Güneş sisteminde sekiz gezegen vardır. Bunlar Güneş’e en yakın olandan en uzak olana doğru şu şekildedir: Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün’dür.
Gezegen
Yıldız sisteminde yıldızın etrafında belli bir yörüngede dolanan, yıldızlardan aldığı ışığı yansıtan, yıldızlardan daha soğuk ve küçük gök cisimleridir. Dünya’dan gökyüzüne bakıldığında gezegenler ve yıldızlar karıştırılabilir. Ancak şu farkları bilirseniz yıldızları ve gezegenleri birbirinden ayırt edebilirsiniz.
Gezegenler ve Yıldızlar Arasındaki Farklar
Dünyamıza en yakın ve gündüz görebildiğimiz tek yıldız Güneş’tir. Güneş’in ışığı sarı-turuncu renklidir; buna göre Güneş, orta sıcaklıkta bir yıldızdır.
Şimdi bu 8 gezegeni inceleyelim.
Merkür
Güneş’e en yakın ve büyüklük olarak da en küçük olan gezegendir. Kendi etrafında çok yavaş dönen Merkür’de gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı 1000 derece olduğundan üzerinde hiçbir canlı yaşayamaz. Uydusu ve halkası yoktur.
Venüs
“Dünya’nın ikizi” olarak da adlandırılır. “Aşk Tanrısı” şeklinde de bilinen Venüs halk arasında Çoban Yıldızı, akşam yıldızı veya sabah yıldızı adlarıyla anılır. Dünya ile aynı büyüklükte olan bu gezegen Dünya’ya en yakın gezegendir.Uydusu ve halkası yoktur. Atmosferinde yoğun miktarda CO2 (Karbondioksit) bulunduğu için çok fazla sera etkisine maruz kalır.
Dünya
Üzerinde yaşam olduğu bilinen tek gezegendir. Uydusu Ay’dır. Halkası yoktur, % 78 oranında Azot, % 21 oranında Oksijen ve % 1 oranında CO2 ve diğer gazları içeren atmosferi vardır. Yüzeyinin 2/3’ü sularla kaplıdır. Kendi etrafında dönüşünü 24 saatte (1 günde), Güneş etrafında dönüşünü 365 gün 6 saatte (1 yılda) tamamlar.
Mars
7. büyük gezegen olan Mars, belirgin bir şekilde kırmızı-turuncu renkli gözüktüğünden “kızıl gezegen” veya “kırmızı gezegen” olarak da bilinir. Halk arasında Merih Yıldızı olarak da alnadırılan Mars’ın 2 uydusu vardır. Halkası yoktur. Atmosferinde bol miktarda CO2 (Karbondioksit) ve az miktarda oksijen ve su buharı vardır. Ancak üzerinde hayat yoktur.
Jüpiter
Gezegenlerin en büyüğü olan Jüpiter, çıplak gözle Dünya’dan görülmektedir. Büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan oluşmakta ve gaz devleri sınıfına girmektedir. Etrafında taş parçaları ve tozdan oluşan ince ve karanlık bir halkaı vardır. 63 tane uydusu bulunmaktadır. Üzerinde Beyaz Kırmızı Leke olarak bilinen bir fırtına vardır ki bu fırtına en az 340 yıldır devam etmektedir. Bu fırtına ilk kez 1664 yılında Robert Hooke tarafından gözlemlenmiştir.
Satürn
Büyüklük olarak Jüpiter’den hemen sonra gelir; yani en büyük 2. gezegendir. Büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan oluşmakta ve gaz devleri sınıfına girmektedir. Gaz, buz ve kaya parçalarından oluşan halkası vardır. 56 tane uydusu olan Satrün’ün en büyük uydusunun adı Titan’dır.
Uranüs
Yörüngesinde yan yatmış bir varil gibi dönen Uranüs, 3. büyük gezegendir. Atmosferinde zehirli gazlar bulunur. 10 halkaya sahip olan Uranüs’ün 5 tane büyük, 22 tane de küçük uydusu vardır.
Neptün
Güneş’e en uzak gezegen olan Neptün, 4. büyük gezegendir. Açık yeşil renkli bir görünümü olan Neptün’ün 13 uydusu vardır. Halkası yoktur. 1 Neptün yılı yaklaşık 165 Dünya yılına eşittir. Yapısında Büyük Karanlık Leke olarak adlandırılan fırtına yapısı mevcuttur. Bu fırtına, Jüpiter’deki Büyük Kırmızı Leke ile birçok açıdan benzerlik gösterir.
NOT: 24 Ağustos 2006 tarihinde Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), 9. gezegen olan Plüton’u gezegen sınıfından çıkarmışlardır. Plüton, artık “cüce gezegen” olarak nitelendirilmektedir.
Konu hakkında detaylı bilgi edinmek için aşağıdaki yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
Işık Yılı ve Astronomi Birimi Nedir?
Gökada (Galaksi) Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
