Neil deGrasse Tyson, Amerikalı bir astrofizikçidir. Kendisini bir cümleyle anlatmak istesek “Bilimi ve astronomiyi insanlara en anlaşılır ve en eğlenceli şekilde açıklayan bilim insanıdır.” diyebiliriz. Bizler kendisini Cosmos: Bir Uzay Serüveni (Cosmos: a Spacetime Odyssey) belgeseli ve Nova Science Now gibi programları sayesinde tanıdık. Bir bilim adamı, gerçekten çok karmaşık ve sıkıcı diye de nitelendirebileceğimiz, evren ve içindekiler hakkındaki bilgileri bu kadar görsel, zevkli ve kolay anlaşılabilir bir dille; ancak içerikten de bu kadar taviz vermeden anlatabilir. Sempatik ve samimi tavırlarla yaptığı sunumu sayesinde bilimi hem anlayabiliyor hem de anlayabildiğimiz için seviyoruz. Zaten Neil deGrasse Tyson’ın da tam olarak amacı bu. Bilimi daha geniş çevrelere ulaştırabilmek. Bunun için astronomi alanında pek çok popüler kitap yazmıştır.

2004 yılında NASA tarafından, halka olan eğitim ve katkılarından dolayı NASA Seçkin Kamu Hizmeti Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Cosmos: Bir Uzay Serüveni (Cosmos: a Spacetime Odyssey) belgeselinin daha ilk bölümünde kendisinin de bahsettiği gibi astronom Carl Sagan’dan çok şey öğrenmiştir. Zaten ortaya koyduğu çalışmalarda da Carl Sagan’ın etkisi kolayca görülebilir. Carl Sagan’ın öğrencisidir diyebiliriz. Carl Sagan tarafından Cornell Üniversitesi’ne alınmaya çalışılsa da Neil deGrasse Tyson Harvard’ı tercih etmiş ve burada fizik bölümünden mezun olmuştur.

Neil deGrasse Tyson’ın Hayatı

Neil deGrasse Tyson, 1958 yılında Bronx’ta, Manhattan/ NewYork’ta 3 kardeşin ortancası olarak doğmuş. Anaokulundan itibaren lise dahil tüm eğitimlerini Bronx’taki devlet okullarında almış. Onun astronomiye olan ilgisi daha dokuz yaşındayken Hayden Planetarium’da bir gökyüzü tiyatrosu izlemesiyle başlamış ve bir daha vazgeçememiş. Kendisi bunu şöyle ifade ediyor: “Bu gecegöğü (gecegöğü:bir astonomi terimi) baskısı o kadar güçlüydü ki kesinlikle başka bir seçeneğim yoktu; aslında evren beni çağırıyordu.” Lise yıllarında, Tyson hayatının “en oluşum dönemi” olarak adlandırdığı, Hayden Planetarium tarafından sunulan astronomi kurslarına katılmış. Bu planetaryumun yöneticisi olan Dr. Mark Chartrand’ın mizah ile karışık, çoşkulu öğretim stili Neil deGrasse Tyson için “ilk entelektüel model” olmuş ve ona ilham vermiş. Muhtemelen şu anda halen bizler bu izleri, Neil deGrasse Tyson’ın o bizleri çok etkileyen sunumunda görüyoruz.
Tyson, takıntılı bir şekilde ilk gençliğinde astronomi çalışmış ve hatta o kadar çalışmış ki sonunda daha on beş yaşındayken astronomi ile ilgili dersler verecek hale gelmiş. Bu, onun toplumda bu alanda itibar ve ün kazanmasını sağlamış. İşte ünlü astronom Carl Sagan‘la da böyle tanışmış. Cornell Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan Carl Sagan, Neil deGrasse Tyson’ın lisans eğitimini Cornell Üniversitesi’nde yapması için çaba harcamış. Ancak Neil deGrasse Tyson Harvard’ı tercih etmiş ve burada fizik bölümünden mezun olmuş.

Lisede güreş ile ilgilenmiş ve hatta güreş takımındaymış. Bir dönem de dans ile ilgilenmiş ve 1985 yılında üniversite takımı ile beraber Latin Salon Dansları dalında ulusal yarışmada altın madalya almış.

Neil deGrasse Tyson, eşi Alice ile Austin’de, Teksas Üniversitesi’nde bir fizik dersinde tanışmışlar ve 1988’de evlenmişler. Halen ailesi ile birlikte Aşağı Manhattan’da yaşıyor. Miranda ve Travis  adında iki çocukları var.

Neil deGrasse Tyson, 1996 yılından beri Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’ne ait olan Hayden Planetaryumu’nun yöneticisidir. Halen Planetary Society kurumunun başkanlığını yürütmektedir. Sekiz adet onursal doktorası bulunmaktadır. Bir asteroide (13123 Tyson) onun adı verilmiştir. 2007 yılında Time dergisince “Dünyayı etkileyen 100 kişi”den biri olarak gösterilmiştir. People dergisi tarafından da  “Yaşayan En Seksi Astrofizikçi” olarak seçilmiştir. Bir bilim adamı bu kadar çok yönlü olabilir.

Neil deGrasse Tyson’ın Kitapları

Merlin’s Tour of the Universe (1st ed 1989/2nd ed 1998)
Universe Down to Earth (1994).
Just Visiting This Planet (1998).
One Universe: At Home in the Cosmos (2000).
Cosmic Horizons: Astronomy at the Cutting Edge (2000).
City of Stars: A New Yorker’s Guide to the Cosmos (2002)
My Favorite Universe (a 12-part lecture series) (2003).
Origins: Fourteen Billion Years of Cosmic Evolution (2004)
The Sky Is Not the Limit: Adventures of an Urban Astrophysicist (2004)
Death by Black Hole: And Other Cosmic Quandaries (2007)
The Pluto Files: The Rise and Fall of America’s Favorite Planet (2009)
Space Chronicles: Facing the Ultimate Frontier (2012).