Günlük hayatta pek çok alanda katı, sıvı ve gaz basıncından yararlanırız.
Katı Basıncının Günlük Hayatta Kullanıldığı Alanlar
– Balta, bıçak, toplu iğne, çivi, vida ve kama gibi araçlar katıların basıncı iletmesi özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır. Katı cisimlerin geniş yüzeylerine uygulanan kuvvet değişmeden sivri uca iletilir. Kuvvetin uygulandığı yüzeyden daha küçük olan sivri yüzeyde daha büyük basınç elde edilir.
– Kepçe-kar araçları paletleri
– Traktörlerin toprağa batmasını önlemek için arka tekerleklerinin geniş yapılması
– Ağır vasıtaların 4 den fazla tekerleğinin olması
– Buz patenlerinin ince yapılması
– Kışın karda kolay yürümek için bot veya kar ayakkabısı giyilmesi
katı basıncının günlük hayatta kullanımına birer örnektir.
Sıvı ve Gaz Basıncının Kullanım Alanları
– Kamyon, traktör gibi araç kasalarının kaldırılmasında sıvı ve gazların basıncı iletmesi özelliğinden yararlanılır.
– Hidrolik fren sistemleri, hidrolik sistemli kepçeler ve emme basma tulumbalarda sıvı ve gazların basıncı iletmesi özelliğinden yararlanılır.
– Süs havuzları, hidroforlar, araç tamir ve bakım servislerinde araçların kaldırılmasında kullanılan liftler, boya işlerinde kullanılan basınçlı boya makinelerinde ve itfaiye araçlarında olduğu gibi suyun yükseğe çıkarılması, uzak mesafelere püskürtülmesinde ya da cisimlerin kaldırılmasında gaz basıncından yararlanılır.
– İlaçlama Pompaları
– Hidrolik fren ve damper sistemleri
– Berber koltukları,
– Su cendereleri
– İtfaiye merdivenleri
– Emme Basma Tulumbalar
– Su damacanaları
– Hidrolik sistemli kepçeler
– Otomobil hava yastıkları
– Hidrolik liftler
– Meyve suyu gibi içecekler için tasarlanan pipetler
– Parfüm ve deodorantların basınç etkisiyle şişeden çıkması
– Mutfak tüpleri
– Yangın tüpleri
– Pistonlar
basıncın günlük yaşamdaki kullanımlarına birer örnektir.
Su Cendereleri
Su cendereleri Pascal Prensibine göre çalışan bir tür kaldıraç örneğidir. Sıvıların basıncı her yönde ve eşit büyüklükte iletme özelliğinden yararlanılarak yapılmışlardır.
Yandaki su cenderesinde S1 pistonu S2 pistonuna göre daha küçüktür. Küçük yüzeyli (S1) pistona daha az kuvvet uygulanarak büyük pistondaki ile aynı basınç elde edilir. Cendere içerisindeki su, oluşan basıncı S2 pistonuna eşit büyüklükte iletir. Bu şekilde az kuvvetle çok ağır cisimlerin kaldırılabilmesi mümkün olur.
F1/S1 = F2/S2
Fen Bilgisi Öğretmeni: Seda Bahçeci