Gökada (Galaksi) ve Çeşitleri
İçinde bulunduğumuz evrende milyarlarca gök cismi bulunmaktadır. Bugüne kadar yapılan araştırmalar gösteriyor ki evrende bulunan gök cisimlerinin sayısını, evrenin boyutlarını saptamak imkansızdır. Evrendeki bu sayısız gök cisimlerinin arasında parlak yıldızlar yer tutar. Sayılamayacak kadar çok yıldızın oluşturduğu kümelere Gökada ya da bizim sıkça duyduğumuz adıyla Galaksi denir. Bu gökadaları uzayda saptayan bilim adamı ise, Fransız bilim adamı olan Charles Messier’dir. Dünya’mız evrende Samanyolu Gökadası’nda Güneş Sistemi’nde yer almaktadır.
Evrende 3 çeşit gökada (galaksi) bulunur.
1. Sarmal (Spiral) Gökadalar: Spiral gökadalar, genç gökadalardır. Bu tür gökadalarda sürekli olarak yeni bir yıldız oluşur. Bu gökadalarının ortasında parlak yıldızlar topluluğu bulunur. Bu merkezden yıldızlardan çıkan ışınlar kol gibi sarmal bir şekilde merkezin etrafında dönerler. Bu tip gökadalar sarmal gökadalardır.
Örnek: Bünyesinde Güneş Sistemi’ni de barındıran Samanyolu Galaksisi, spiral bir gökadadır. Ayrıca Andromeda da sarmal bir gökadadır. Andromeda teleskop kullanmadan gözlenebilir.
2. Dairesel/Eliptik Gökada: Eliptik gökadalar sarmal gökadaların tersine yıldız üretmezler. Bunun nedeni ise, gökadanın içerisinde barındırdığı gaz miktarının ve yıldız oluşumunun oldukça yavaş olmasıdır. Eliptik gökadalar, bazı bilim çevrelerince ölü gökadalar olarak da isimlendirilmektedir. Bu gökadalar bir top gibi küresel ya da yumurta gibi şişkin ve ovaldir.
Örnek: Sombrero Gökadası
3. Düzensiz Gökada: Düzensiz gökada, biçimsel gökada sınıflarından herhangi birine uymayan gökada sınıfıdır. Herhangi bir sarmallık veya dairesel/eliptik biçime sahip değillerdir. Belirli bir hacmi yoktur.
Yapısında gaz ve toz çoktur.Hem genç hem de yaşlı yıldızları içerir. Çoğu düzensiz gökadanın geçmişte birer sarmal veya eliptik gökada olduğu fakat sonraları yerçekimsel güce maruz kalıp düzensizleştikleri de düşünülmektedir.
Konu hakkında detaylı bilgi edinmek için aşağıdaki yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
Işık Yılı ve Astronomi Birimi Nedir?
