Madde: Kütlesi, hacmi, eylemsizliği ve tanecikli yapısı olan varlıklara madde denir. Maddeler, saf madde ve saf olmayan madde olarak iki gruba ayrılır. Saf maddeler grubuna elementler ve bileşikler, saf olmayan maddeler grubuna ise karışımlar girer.
Elementler:
Aynı cins atomların biraraya gelerek oluşturdukları saf maddelere element denir.
Günümüzde 120’ye yakın sayıda element olduğu bilinmektedir. Bunlardan 92’si yeryüzünde doğal halde bulunurken geri kalanı laboratuvarda elde edilmiştir.
Elementlerin İsimlendirilmesi ve Sembolleri
Elementler ilk bulunduklarında gösterdikleri özellikler dikkate alınarak adlandırılmıştır. Elementlerin bir kısmına gezegen ve yıldız adları bir kısmına da bazı kıta, ülke, şehir adları ve bazı bilim insanlarının isimleri verilmiştir. Elementler Latince adlandırılmıştır. Element sembolleri Latince isminin ilk harfi ile oluşturulur. O harfle başlayan element varsa daha sonra bulunan element ilk harfi ve isminin içinde geçen bir harf daha eklenerek isimlendirilir. İlk harf büyük ikinci harf küçük yazılır. Elementler içinde bulundurdukları proton sayısına göre sıralanır.
Örnek: Hidrojen-H
Helyum-He
Flor-F
Demir-Fe
Elementlerin Kullanım Alanları
Doğada bulunan bazı elementler, sembolleri ve kullanım alanları aşağıdadır.
İlk 20 element:
1- Hidrojen (H): Roket yakıtı olarak kullanılır.
2- Helyum (He): Uçan balon ve zeplin gibi hava taşıtlarında kullanılır.
3- Lityum (Li): Seramik, cam ve pil üretiminde kullanılır.
4- Berilyum (Be): Bilgisayar parçaları yapımında, uçak ve uzay araçlarının yapımında kullanılır.
5- Bor (B): Cam sanayiinde ve roket yakıtlarında kullanılır.
6- Karbon(C): Kömürde, petrolde, canlıların yapısında, kurşun kalemde, mücevher yapımında kullanılır.
7- Azot (N): Gübre yapımında kullanılır. Sıvı azot, soğutma amaçlı kullanılır. Aynı zamanda canlılar için gerekli temel elementtir.
8- Oksijen (O): Solunumda kullanılır.
9- Flor (F): Diş macunu ve soğutucularda kullanılır.
10- Neon (Ne): Renkli reklam panolarında kullanılır.
11- Sodyum (Na): Sofra tuzu, kağıt, gıda, tekstil, sabun, cam yapımında kullanılır.
12- Magnezyum (Mg): Hava taşıtlarının yapımında, kurutulmuş meyvelerde kullanılır.
13- Alüminyum (Al): Mutfak aletleri yapımında kullanılır.
14- Silisyum (Si): Kumda, kilde, cam yapımında kullanılır.
15- Fosfor (P): Suni gübre yapımında kullanılır.
16- Kükürt (S): İlaçların yapımında ve böcek öldürücülerde kullanılır.
17- Klor (Cl): İçme suları ve yüzme havuzlarının temizlenmesinde kullanılır.
18- Argon (Ar): Ampul gibi aydınlatıcıların yapımında kullanılır.
19- Potasyum (K): Cam, sabun, gübre yapımında kullanılır.
20- Kalsiyum (Ca): Çimento, alçı ve kireç yapımında kullanılır.
En çok kullanılan bazı elementler
Demir (Fe): Bina, araba ve çelik yapımında kullanılır.
Bakır (Cu): Elektrik kabloları ve su borularında kullanılır.
Altın (Au): Yüzük, kolye, saat gibi takılarda kullanılır.
Çinko (Zn): Mutfak eşyalarının yapımında ve pillerde kullanılır.
Gümüş (Ag): Takılarda ve süs eşyalarının yapımında kullanılır.
Kalay (Sn): Bakır eşyaların kaplanmasında kullanılır.
Civa (Hg): Termometre ve lambaların içinde ve diş dolgularının yapımında kullanılır.
Iyot (I): Deniz ürünlerinde, tuz yapımında kullanılır. Tiroit hastalarının ilaçlarında bulunur.
Kurşun (Pb): Kurşun yapımında, nükleer santrallerde radyasyon emici olarak kullanılır.
Konu hakkında detaylı bilgi edinmek için aşağıdaki yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
Maddenin Yapısı ve Özellikleri
Elementlerin Sınıflandırılması-Metaller, Ametaller, Yarı Metaller ve Soygazlar
Elementlerin Periyodik Tablodaki Yerinin Bulunması
Periyodik Tablo ve Özellikleri
Periyodik Cetvelin Özelliklerinin Değişimi
Kimyasal Bağ Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Bileşiklerin Adlandırılması ve Bileşiklerin Yapısındaki Atom Sayısının Bulunması
Asitler, Bazlar ve Tuzların Özellikleri